Koszty stanowią nieodłączny element każdego rodzaju działalności gospodarczej, zaś kontrola kosztów jest podstawą właściwego zarządzania kosztami. Celem niniejszego opracowania jest próba przedstawienia w nowym świetle problematyki analizy odchyleń kosztów bezpośrednich. Autor proponuje nowe podejście do analizy odchyleń kosztów materiałów bezpośrednich, które jest oryginalnym wkładem autora na tym polu. Rozważany jest tu ogólny model: „n” produktów – „m” materiałów bezpośrednich i proponowana dwuwymiarowa analiza odchyleń. Autor postuluje zastosowanie rachunku macierzowego do analizy odchyleń kosztów bezpośrednich, co umożliwia wykorzystanie stosownych programów komputerowych.